Jeugdzorgwerker Bas: 'Ik heb heel veel geduld met jongeren'

'Op de locatie in Deurne kent iedereen elkaar. Het is een leuke club met toffe, creatieve mensen. Onze organisatie biedt heel veel soorten hulp, maar is ook klein en overzichtelijk. Het gaat hier echt om de inhoud. En qua loopbaanontwikkeling kun je hier alle kanten op. Ambulant, groepswerk, zorggezinnen of werken in de wijk, alles is mogelijk. Ons team is hecht, we zijn goed op elkaar ingespeeld. Samen kunnen we de allermoeilijkste jongeren aan.'

Coachende rol: creatief en afwisselend
Bas zit alweer vijf jaar bij het team Zorggezinnen/PEL. Hij werkt met Nederlandse en Franse zorggezinnen die tijdelijk jongeren met gedragsproblemen opvangen. Voorheen werkte hij op de open en gesloten groepen. Dat ging hem goed af, maar bij de zorggezinnen heeft hij écht zijn draai gevonden. 'Ik ben nu coach en geen opvoeder meer. Die rol ligt me goed. Deze baan is erg afwisselend en vraagt veel van mijn creativiteit. Hoe pittiger de problemen, hoe leuker ik het vind. De 16- tot 18-jarigen zijn m’n favoriet, want die kunnen al best goed reflecteren op hun gedrag. Het is mooi om te zien dat jongeren bepaalde patronen bij zichzelf gaan herkennen en gaan openstaan voor verandering.'

Met het hele systeem samenwerken
De methodiek die Bas en zijn team gebruiken, is een mix van ervaringsleren, motiverende gespreksvoering en Verbindend gezag. Hij volgde hiervoor diverse opleidingen. 'Het leuke van deze baan is dat je met het hele systeem werkt: de jongere, zijn ouders, het zorggezin en het netwerk. Onze jongeren wonen vaak op twee plekken: deels thuis en deels in het zorggezin. Dat is een boeiend spanningsveld voor een hulpverlener. Ouders willen graag voorkómen dat het misgaat, terwijl wij juist willen dat jongeren fouten maken en daarvan leren. Je probeert begrip voor elkaars perspectief te creëren en onderling goede afspraken te maken. Ik leer ouders dat je geen controle hebt over het gedrag van je kind, maar dat je ook niet machteloos bent. Er is altijd iéts wat je kunt doen.'

De jongere is zelf aan zet
De motivatie van een jongere om zélf te willen veranderen, is volgens Bas de sleutel tot succes. Hij weet uit ervaring dat jongeren heel vaak hun neus moeten stoten, voordat er iets verandert. 'Daarom creëren we bewust lastige situaties om mee te oefenen. Dat is de kern van mijn werk: jongeren ervaringen laten opdoen, laten reflecteren op hun gedrag en samen op zoek gaan naar alternatieven. Ik heb heel veel geduld met jongeren en kan goed op mijn handen zitten. Ik stel vooral veel vragen. Als een jongere bij me komt klagen dat de zorgboer kwaad op hem is, dan vraag ik: "Wat zou je de volgende keer ánders kunnen doen?" Ik los niets op, maar laat de jongere zélf de oplossing verzinnen en uitproberen wat werkt en wat niet. We bereiken goede resultaten met deze aanpak. Ik zie dat vrijwel alle jongeren na afloop van een traject goed verder kunnen in de maatschappij. Na afloop hoor ik ze vaak zeggen: "Goh, iedereen om me heen is positief veranderd!’ Tot ze doorhebben dat ze zélf zijn veranderd en dat de omgeving daar nu anders op reageert".'